پیک وشتان

فشرده شرح احوال سفیران ایران و آمریکا

از آغاز تا پیروزی انقلاب اسلامی

. آغاز روابط ایران و امریکا و تنشهای آن                                                         قسمت دوم

تا کنون روشن گردید روابط و مناسبات ایران با کشورهای غیر همجوار خیلی گرم و سازنده نبود . آمریکائیان قبل از آنکه روابط سیاسی با ایران ایجاد کنند به این کشور رفت و آمد می کردند . اما مناسبات سیاسی و دیپلماتیک بین دو کشور در ژوئن سال 1883 میلادی بر قرار شد . ایالات متحده در این تاریخ وزیر مختاری به نام س.ج. بنجامین به تهران فرستاد . وی سفارت کشورش را در ایران تاسیس کرد . دولت ایران هم حاجی حسینقلی خان صدر السلطنه فرزند میرزا اقا خان نوری صدر اعظم را در اکتبر 1888 به واشنگتن فرستاد که بعدها به ( حاجی واشنگتن ) مشهور گردید . در این دوره دولت امریکا فعالیت چندانی در ایران نداشت . مهمترین کار دولت ایالات متحده امریکا در این دوره حمایت از میسیو نرها و مبلغان مذهبی آمریکایی در ایران بوده است . دولت ایران بر پایه تاریخ ارائه شده پنجسال بعد از امریکا سفارت خود را در واشنگتن بنا کرده است . همانطوری که گفته شد نفوذ دولتهای انگلستان و روسیه در ایران مانع هر گونه تصمیم گیری دولت ایران در روابط با دیگر کشورها بوده است . البته این بدان معنی نیست که روابط با دیگر کشورها بهتر از انگلستان و روسیه بوده بلکه سخن در این است که دولت ایران راسا و شخصا قادر به اتخاذ تصمیم در آن هنگام نبوده است . این احتمال را هم نمی توان از نظر دور داشت که اگر دولتهای غیر همجوار نقش دو دولت روسیه و انگلستان را داشتند این مشکل و درد سر را برای دولت وقت ایران فراهم می ساختند . منتهی چیزی که به یاری ایران شتافت شانس بود که نگذاشت دولتهای غیر همجوار هم در ایران با ندازه انگلستان و روسیه منافع داشته باشند . روابط و مناسبات سیاسی ایران با آمریکا همیشه و در همه حال یکسان و یکنواخت نبوده است بلکه شرائط زمانی هر از چند گاه آن را دچار بحران و تنش جدی می ساخت . ایران در سال 1919 میلادی قرار دادی را با دولت انگلیس منعقد ساخت این قرار داد به مذاق دولت امریکا خوش ننمود و بلا فاصله دولت مزبور به منظور تهدید دولت ایران کمک دویست هزار تومانی خود – به ایران را قطع کرد . اما این تنش و بحران در مناسبات تاثیر چندانی بر فضای مناسبات سیاسی نگذارد . در دو مقطع از تاریخ ، بحران بسیار جدی در روابط و مناسبات سیاسی ایران و امریکا پدیدار گردید که تمام مناسبات فرهنگی ، علمی ، اقتصادی ، و نظامی را در بر گرفت و بر روی آنها تاثیر مستقیم گذاشت . در بحران نخست که شرح آن بزودی خواهد آمد برای مدتی مناسبات سیاسی دولت ایران و ایالات متحده امریکا قطع گردید . در بحران دوم که دولت امریکا مسبب بروز ان بود . روابط دیپلماتیک دو کشور قطع شده و کماکان نیز ادامه دارد . اکنون لازم است. به علل و عوامل موثر در قطع روابط سیاسی دو کشور اشاره گردد . و سپس از زوایای مختلف بر روی ان مطالعه و کاوش صورت پذیرد . حادثه ای که موجب قطع روابط سیاسی ایران و امریکا شد بدین قرار است . در نوامبر 1935 میلادی مطابق با اذر ماه 1314 شمسی غفار جلال علاء وزیر مختار ایران در آمریکا به علت تخلف از مقررات رانندگی از سوی یک پاسبان آمریکایی باز داشت گردید ، با انکه وزیر مختار ایران خود را معرفی کرد پلیس امریکا ترتیب اثر نداده و او را دست بند زده و به پاسگاه پلیس منتقل نمود . پلیس اعلام کرد وی به دلیل تخلف از مقررات رانندگی نظیر سرعت غیر مجاز دستگیر شده است ولی پلیس در پاسگاه به محض اینکه از هویت وزیر مختار ایران اطلاع پیدا کرد وی را آزاد نمود. دولت ایران از دولت آمریکا خواست نسبت به این حادثه رسیدگی رسما از دولت ایران عذر خواهی کند . دولت آمریکا تقاضای ایران را پذیرفت و مساله را رسیدگی کرد اما وزیر امور خارجه این کشور اظهاراتی را بیان داشت . نتیجه این که دولت آمریکا از حادثه پدید آمده عذر خواهی ننمود امور یاد شده موجب گردید که رضا شاه در مارس 1936 فروردین 1315 دستور احضار وزیر مختار و قطع روابط سیاسی ایران با امریکا را صادر نماید .دو سال و نیم بعد یعنی اواخر سال 1938 (والاس مری ) به عنوان نماینده فوق العاده آن کشور به تهران آمد و رسما از طرف دولت امریکا عذر خواهی به عمل آورد و بدنبال این اقدام روابط سیاسی ایران و امریکا در ژانویه 1940 دی ماه 1318 مجددا بر قرار گردید . رضا شاه در توجیه عمل خود موضوع را اهانت به وزیر مختار ایران تلقی کرد و نتیجه عادی آن را قطع مناسبات سیاسی دو کشور دانست . هنگامی که مناسبات سیاسی ایران و امریکا قطع شد ترکیه حافظ منافع ایران در آمریکا بوده است . اما بحران دیگری که موجب قطع مناسبات سیاسی ایران و امریکا گردید در ارتباط با شاه مخلوع ایران بود . پناه دادن به شاه و حمایت از او توسط دولت آمریکا ، موجب خشم عمومی و ملی در ایران گردید و هیجانات عمومی خارج از کنترل دولت ایران شد . در نتیجه جمعی از دانشجویان مسلمان سفارت آمریکا در تهران را اشغال و به منظور استرداد شاه مجرم ، اعضای آن را به گروگان گرفتند . در نتیجه از تاریخ 19 فروردین 1359 روابط و مناسبات سیاسی رسمی دو کشور به کلی قطع گردید . این بار نیز قطع روابط دیپلماتیک تاثیر مهمی در شو ون دیگر گذارد . بگونه ای که مقامات آمریکایی ، بر خلاف عرف و موازین بین المللی ، جهت تحت فشار قرار دادن دولت ایران قوانین سختگیرانه ای علیه ایران در زمینه اقتصادی ، وضع نمودند . اکنون حدود 17 سال است که روابط دو کشور به کلی قطع می باشد . در آغاز ایران و آمریکا الجزایر پاکستان و سوئیس را به عنوان حافظان منافع یکدیگر انتخاب کردند .

نگاهی به چند واژه سیاسی

قبل از آنکه به بیو گرافی سفر او نمایندگان سیاسی ایران و امریکا از آغاز برقراری روابط و مناسبات سیاسی تا سال 1359 پرداخته شود ، ضروری است چند اصطلاح که در روابط بین الملل ، سخنرانی سیاستمداران و نیز مقالات سیاسی به کار برده می شود ، شرح داده شوند . در گذشته های دور آداب و رسوم دیپلماتیک به شیوه امروز نبود که هر کشوری در کشور دیگر سفارتخانه ثابت داشته باشد و این سفارتخانه به منزله خاک کشورش تلقی گردد و هر گونه تعرض و تعدی به آن ، تجاوز و تعدی به حاکمیت کشور صاحب سفارتخانه محسوب شود . . در سابق اگر هیاتی به منظور انجام پاره ای از مذاکرات و گفتگو پیرامون مسایل مورد علاقه دو طرف به کشوری عزیمت می کرد هیات مزبور سفیر خوانده می شد که البته آن افراد مانند امروز از مصونیت های سیاسی بر خوردار بودند . و همین طور فرد اعزام شده در راس هیات که وزیر مختار نامیده می شد .

وزیر مختار : این عنوان به مامور دیپلماتیک اطلاق می شود که از نظر درجه پایین تر از سفیر است . اما این مقام که مامور کشوری در کشور دیگر است برای او باقی است . در گذشته کشورهای بزرگ و نیرومند نزد یکدیگر سفیر و نزد کشورهای کوچک و یا کم اهمیت به هر دلیل وزیر مختار می فرستادند . اما امروز وزیر مختار جز عنوان چیز دیگری برای ان باقی نمانده است . و در بعضی از موارد این درجه را به نفر دوم بعد از سفیر در سفارتخانه می دهند که اداره برخی از رشته های مهم فعالیت سفارت را بر عهده دارد . در حال حاضر عنوان وزیر مختار عملا منسوخ شده است .

روابط دیپلماتیک : و آن عبارت است از روابطی که بین دو کشور پس از انکه یکدیگر را به رسمیت شناختند با توافق بر قرار گردد . بر قراری روابط دیپلماتیک با اعزام نماینده از سوی دو کشور ایجاد می شود . مناسبات و روابط دیپلماتیک شامل کلیه ارتباطات سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی است که بین دو یا چند کشور از طریق نمایندگان دیپلماتیک کشورها صورت می پذیرد .

ماموریت دیپلماتیک : یعنی تمام کارهایی که نمایندگی دولت فرستاده نزد دولت پذیرنده انجام می دهد . امروزه این ماموریت در حد بسیار گسترده توسعه یافته است که بیان آن در این مختصر نمی گنجد. واژه ماموریت همه ی اشخاصی را که در محل معینی مامور انجام و اجرای وظایفی هستند در بر می گیرد. اما اعضای ماموریت دیپلماتیک بعد از سفیر یا وزیر مختار بترتیب عبارت است از : وزیر مختار ، رایزن ، دبیر اول ، دبیر دوم ، دبیر سوم و وابسته . همانطور که گفته شد سفیر بالاترین درجه و مقام ماموریت دیپلماتیک است. ذکر کلمه «کبیر» بدنبال سفیر نادرست و بی معنی است. با این اوصاف امروزه در زبان فارسی متداول شده است. در اصطلاح خارجی لغتی را که معنی کبیر داشته باشد در دنبال سفیر استعمال نمی کنند. رتبه همه سفرا یکی و هر سفیری کبیر است.

 سفیر فوق العاده : سفیری که برای کار معین و یا برای مدت محدودی نزد دولت دیگر سفارت دارد سفیر فوق العاده نامیده می شود. سفیر فوق العاده نماینده دولت محسوب می شود ، نه نماینده رئیس دولت به همین دلیل سفیر مزبور حق درخواست مستقیم ملاقات از رئیس دولت. محل ماموریت را ندارد. ممکن است خوانندگان در خلال این گفتار به واژه «اکردیته» برخورد کنند. واژه «اکردیته» یعنی معتبر یا کسی که واجد اعتبار است. نماینده سیاسی یک کشور اگر علاوه بر محل ماموریت خاص خود ، در کشورهای دیگر هم مامور باشد ، در کشورهای اخیر «اکردیته» نامیده می شود. ممکن است یک فرد معینی را در چند کشور به عنوان رئیس یا عضو ماموریت تعیین نمایند. این امر غالبا به خاطر مسایل مالی ، عدم روابط در حد کافی و کمبود اشخاص صلاحیتدار برای سمت سفارت است. دوران پهلوی پنجاه و سه سال بطول انجامید. در این مدت حدود 270 نفر به مقام سفارت یا وزیر دست یافتند. در دوران رضاشاه شمار سفارتخانه های ایران در کشورهای خارجی کم و محدود بوده است. ولی در انتخاب نمایندگان سیاسی دقت زیادی بعمل می آمد. اکثر نمایندگان سیاسی در آن هنگام عنوان وزیر مختاری را دارا بودند. نماینده سیاسی ایران در آمریکا هنگام به قدرت رسیدن رضاشاه باقر کاظمی بود که شرح حال او در جای خود خواهد آمد. مجموع نمایندگان سیاسی ایران در ایالات متحده آمریکا از سال 1265 شمسی تا 1361 شمسی 30 نفرند که اسامی و بیوگرافی آنها خواهد آمد. البته روابط ایران و آمریکا در 19 فروردین 1359 قطع شده است. افرادی که کادر موقت و حافظ منافع بودند نیز در این لیست قرار دارند. مجموع نمایندگان سیاسی آمریکا در ایران به 27 نفر می رسد که اسامی و شرح حال آنها نیز بزودی از نظر خواهد گذشت. گفتنی است ابتدا به درج خلاصه زندگینامه نمایندگان سیاسی ایران برحسب توالی زمانی و بر پایه ی تاریخ انتصاب آنان در آمریکا و سپس به بیوگرافی نمایندگان سیاسی آمریکا در ایران با رعایت ترتیب و توالی تاریخی اقدام می کنیم.  

سفیران ایران در آمریکا

حسینقلی خان صدر السلطنه ( حاج واشنگتن )

«حسینقلی خان » به معتمد الوزراءلقب داده شد و در نوشتارها از او حسینقلی خان معتمد الوزراء یاد می کنند . ولی وی را بسیاری به حاج واشنگتن هم می شناسند . نامبرده فرزند « میرزا آقا خان نوری » است که در سال 1265 قمری متولد شد و در سال 1316 قمری در گذشت . او از مقامات بر جسته و عالیرتبه دولت بشمار می رفت . مهارتها و تخصص های وی زبان انگلیسی و فرانسوی بوده است . « حسینقلی خان » مناصب و مشاغل زیادی بر عهده گرفته است . معتمد الوزراء در سال 1886 میلادی سر کنسول ایران در هندوستان بوده و در سال 1892 وزارت فوائد عامه را بر عهده گرفت . وی مدتی نایب اول و معاون وزارت خارجه و کارمند وزارت دارایی بوده است . حاجی واشینگتن در دوران زندگی خود به خاطر لیاقتی که ازخود بروز داد ، نشان و مدالهای زیادی به دست آورد . از جمله می توان ، نشان درجه دوم خارجه ، نشان و حمایت سرتیپی اول و خلاصه نشان درجه اول خارجه را نامبرد . «حسینقلی خان » در زندگی شخصی ممسک و دست بسته بود و به قول معروف فردی خسیس شهرت یافت با اینکه او شخصی و سرمایه دار بوده است . اولین وزیر مختار ایران در ایالات متحده آمریکا خطش زیبا و نیکو بوده است . وی گاهی از اوقات شعر هم می گفت ولی اشعارش مهمل ، بی معنی و سبک بوده است . «حسینقلی » در سال 1295 به زیارت مکه رفته است . سرپرستی وی را پس از آنکه خانواده ای خود را از دست داد ، « سعید خان موتمن الملک » به عهده داشت . او در میان مردم به حاجی واشنگتن معروف شده است البته دقیقا معلوم نیست که چرا و به چه دلیل او به شهرت مزبور شناخته می شود ؟ ولی احتمال می رود که به خاطر نا مه هایی باشد که برای صدر اعظم وقت ارسال کرده و در آن از مردم آمریکا و مسوولان آنان ستایش فراوان بعمل اورده است .

حاج حسینقلی خان معتمد الوزراء نخستین وزیر مختار ایران در ایالات متحده آمریکا می باشد . سفارت ایران در واشینگتن در سال 1265 شمسی ، 1888 میلادی توسط او تاسیس گردید . نامبرده حدود 13 سال در این سمت باقی مانده و برای دولت ایران انجام وظیفه کرد .

اسحاق خان مفخم الدوله

«اسحاق خان » در 26 جمادی الاولی 1276 بدنیا آمده است . او تحصیلات علوم سیاسی و زبانهای خارجی را در مدرسه نظامی تبریز آموخت . مفخم الدو له به زبانهای فارسی ، ترکی ، فرانسوی ، انگلیسی ، روسی و آلمانی تکلم می کرد . او در سال 1300 وارد وزارت خارجه گردید . او نشان و مدالهای زیادی به خاطر لیاقت و کارایی که از خود بروز داد دریافت نمود که مهمترین انها نشان سرهنگی و سرتیپی بوده است . « اسحاق خان » پست و مناصب زیادی را بر عهده گرفت . نامبرده سر کنسول و نماینده سیاسی ایران در مصر بوده است . وی در سال 1890 میلادی در معیت مظفر الدین شاه به اروپا مسافرت کرد او پس از بازگشت از اروپا زندگی نو خویش را با فردی محرب و کهنه شروع کرده و با دختر بیوه « میرزا نصرالله خان » مشیر الدوله وزیر امور خارجه ازدواج نمود . نماینده سیاسی ایران در قاهره پس از ازدواج به سمت وزیر مختاری در اتریش منسوب گردید . اسحاق خان مفخم الوله از سال 1278 شمسی تا سال 1282 شمسی وزیر مختار و نماینده سیاسی ایران در ایالات متحده آمریکا بوده است . او تقریبا بیش از چهار سال این سمت را در اختیار داشت اما این که وی در چه تاریخی در گذشت دقیقا روشن و معلوم نیست ؟

میرزا مرتضی خان ممتاز الملک

«مرتضی خان ممتاز الملک»در ربیع الاول 1281 در تهران چشم به جهان گشود .او تحصیلات خویش را ابتدا در تهران و سپس پاریس به پایان رساند . «مرتضی خان » علاوه بر فارسی به زبان های ترکی ، فرانسوی ، انگلیسی سخن می گفت . نامبرده پیشخدمت ویژه دربار و مترجم مخصوص شاه بوده است . وی نشانهای مختلف سرتیپی و علمی را دریافت داشت .یکی از مشاغل و مناسب او این است که غلام حرمخانه شاه به شمار می رفت . و مترجم وزارت امور خارجه در سال 1299 بوده است . او همچنین مترجم کتب علمی و قوانین دارالترجمه همایونی در سال 1305 بوده است «مرتضی خان » لقب ممتاز الملکی را در سال 1314 به خود اختصاص داده است ممتازالملک چهارمین نماینده سیاسی ایران در امریکا بوده که از سال 1283 ماموریت خویش را آغاز و تا سال 1288 د آمریکا باقی مانده است . نامبرده تقریبا بیش از پنج سال وزیر مختار کشورمان در آمریکا بوده است . موفقیت و عدم موفقیت شفرای ایران در عهد قاجار بستگی به حکومت سلسله قاجار دارد .

میرزا مهدی خان امیر تومان

«مهدی خان امیر تومان»در سال 1286 قمری در شهر همدان دیده به جهان گشود .او از رجال وزارت امور خارجه محسوب می گردد. امیر تومان نشان و مدالهای فراوانی به خاطر انجام وظیفه مناسب و نشان دادن لیاقت ها و شایستگی های درونی خود دریافت نموده است. مهمترین آنها عبارتند از :نشان طلای سلطانی ،نشان و درجه سرهنگی و سر تیپی،نشان دیگر او امیر تومانی است که میرزا مهدی خان به آن شهرت یافته است .آقای امیر تومان چهارمین نماینده ی سیاسی ایران در واشنگتن بشمار می رود .نامبرده از سال 1292 ماموریت خویش را آغاز کرده و تا سال 1297 در آمریکا سرگرم انجام وظیفه برای دولت ایران بوده است.

عبد العلی خان صدری صدیق السلطنه

«عبد العلی خان »در واقع پنجمین وزیر مختار و دیپلمات ایرانی است که به واشنگتن اعزام گردید .آقای صدری از سال 1297 شمسی ماموریت خود را در آمریکا آغاز و سال 1300 شمسی ماموریت او خاتمه یافته و آن سمت در اختیار حسین علاء قرار گرفت .«صدیق السلطنه»سه سال وزیر مختار ایران در آمریکا بوده است .از خصوصیات شخصی و ویژگی های اخلاقی نامبرده اطلاعات چندانی در دست نیست.

حسین علاء

«حسین علاء»از رجال سیاسی و از نخست وزیران بشمار می رود.او لقب معین الوزراء را به خود اختصاص داد .نامبرده فرزند«محمد علیخان»علاء السلطنه می باشد حسین علاء در محرم سال 1264 شمسی در تهران متولد گردید و در سال 1243 درگذشت . معین الوزرا تحصیلاتش را در انگلستان در مدرسه حقوق به پایان رسانیده و مدرک دکترا دریافت کرده است .حسین علاء از تخصص ها ومهارت های زیادی نیز برخوردار بوده است .مهمترین آنها عبارتند از :تسلط بر زبان انگلیسی ،فرانسوی و آلمانی .وی پس از فارغ شدن از تحصیلات مشاغل و مناصب زیادی را بر عهده گرفت .مدتی ریاست بانک و ریاست شورای عالی پیش آهنگی را به عهده داشت .او همچنین مدتی وزیر امور خارجه ،وزیر بازرگانی و نمایندگی مجلس را در تهران پذیرفت. حسین علاء مترجم حضور شاه نیزبوده است .نبوغ و استعداداو موجب گردید که مدال جوایز و نشان های زیادی دریافت کند . حسین علاء در سال 1921 میلادی مسافرتی به آمریکا داشته است .در وقایع نیز سال 1331 وی طرفدار قوام بود .پس از استعفای دکترمحمد مصدق نخست وزیری به او پیشنهاد گردید ، هنگامی که وی به نخست وزیری انتخاب گردید. از سوی نواب صفوی اخطاریه ای مبنی بر عدم صلاحیتش برای مقام نخست وزیری دریافت کرد .در ضمن او از فراماسون نیز به شمار می رفت، پس از آنکه ماموریت عبد العلی خان صدری صدیق السلطنه خاتمه یافت سمت وزیر مختاری ایران در آمریکا به حسین علاء محول گردید .او از سال1301 شمسی عهده دار سمت مذبور گردید شغل و منصب وزیر مختاری تا سال 1303 شمسی در اختیار او بوده است شایان ذکر است که حسین علاء از شهریور 1324 تا اسفند 1328 مجدا"سفیر ایران در آمریکا گردید .در پی اتمام این ماموریت نصر الله انتظام مقام او را به عهده گرفت .حسین علاء در دوره اول مقام وزیر مختار و در دوره ی دوم مقام سفیر ایران در آمریکا را بر عهده داشت.

باقر کاظمی

پس از حسین علاء باقر کاظمی به سمت کاردار ایران در آمریکا منصوب گردید .ماموریت نام برده از سال 1303 شمسی آغاز و تا سال 1305 شمسی به طول انجامید هنگامی که آقای کاظمی در واشنگتن انجام وظیفه می کرد همتای آمریکایی وی در ایران «هوفمان فلیپ» بوده است.

داوود مفتاح

داوود مفتاح هشتمین دیپلمات و نماینده سیاسی ایران در ایالت متحده آمریکابوده است نامبرده از مهر ماه 1305 ماموریت خویش را آغاز و در فروردین 1309 سمت وزیر مختاری رها کرده است .قبل و بعد از مفتاح آقایان کاظمی و عضدی این سمت را دارا بودند . هنگامی که آقایان مفتاح وزیر مختار در واشینگتن بود همتایان وی در این مدت هوفمان فلیپ و چارلز هارت بوده اند . در مورد خصوصیات شخصی مفتاح مطالب چندانی در دست نیست .

یدالله عضدی

«یدالله عضدی » در کابینه های گوناگون خدمت کرده است وی همواره یا سمت وزارت یا معاونت را بر عهده داشت.عضدی در سال 1339 وزیر امور خارجه در دولت محمد علی فروغی بوده است . همچنین در سال 1320 وزیر دارایی در دولت فروغی را در اختیار داشت . ایشان سالهای 1320 و1321 در کابینه ی دولت علی سهیلی و نیز در کابینه ی احمد قوام السلطنه پست وزارت راه و ترابری را بر عهده داشته است . او در واقع نهمین نماینده ی سیاسی ایران در واشینگتن محسوب می شود . نامبرده از تیر ماه 1310 به مقام وزیر مختاری ایران در آمریکا منصوب گردید و تا فروردین 1312 در آن مقام انجام وظیفه نمود او قبل از آن که این ماموریت را به دست آورد داوود مفتاح به جای او انجام وظیفه می نمود . همتای وی در این هنگام درتهران ویلیام هورنی بروک بوده است . درباره ی زندگی شخصی وی اطلاعات چندانی در دست نیست .

غفار جلال علاء

پس از آنکه غفار جلال علاء به عنوان سفیر ایران در آمریکا ماموریت یابد؛ آقای عضدی وزیر مختار ایران در واشینگتن بوده است . غفارجلال علاء از فروردین 1312 تا 29 دی ماه 1314 سفیر ایران در آمریکا بوده است . همتای آمریکایی او در ایران ویلیام هورنی بروک بوده است . غفار جلال علاء به نظر می رسد از نزدیکان حسین علاء باشد . نامبرده در سال 1314 در ایالات متحده آمریکا به جرم تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی دستگیر شد . دولت ایران پس از اطلاع از ماجرا اقدام به قطع روابط و مناسبات سیاسی با آمریکا نمود . او بیش از چهار ساعت در پاسگاه پلیس تحت بازداشت قرار داشت . هنگامی که پلیس بازجویی از او را آغاز کرد . علاء خود را معرفی نموده و مصونیت خود را یادآور گردید پلیس با وزارت امور خارجه تماس گرفت و مراتب را به آن وزارت خانه ابلاغ کرده است . سرانجام غفار جلال علاء از بازداشت رهایی یافت . مشروح حادثه فوق در دیباچه همین گفتار نقل شده است.

دچاپ شده درفصلنامه یاد ویؤه   تحولات روابط ایران و آمریکا

ویژه نامه یاد ، نشریه بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی

سال سیزدهم ، شماره های 51 و 52 .پاییز و زمستان 1377 .

                                   سید محمد حسین دریاباری